Sporcularda Dermatolojik, İnfeksiyöz ve Tırnak Problemleri
Dermatolojik Problemler: Çevresel ve Anatomik

• Sporcularda travmatik koşullar, anatomik bozukluklar ve çeşitli enfeksiyonlarında dahil olduğu dermatolojik sıkıntılar çok çeşitli olarak görülmektedir.
• Şikayet hakkında fikir sahibi olabilmek için anatomik varyasyonları ve yıpranmaları göz önünde bulundurmak gerekir.
• Bu problemlerin erken tanınması, sporcularda meydana gelebilecek performans düşüklüğünü önleyebilir.
• Sporcularda ayak ve ayak bileğinin ilk muayenesinde mutlak suretle detaylı cilt ve tırnak değerlendirmesi de yapılmalıdır.

Kontakt Dermatit

• Derinin bazı maddelerle teması sonucu oluşan bir reaksiyondur.
• Bu reaksiyonların % 80' i tahrişe bağlı reaksiyonlar (örneğin: bulaşık yıkama sonucu oluşan el gibi), %  20' si de alerjik reaksiyonlardır.
• Reaksiyon temastan hemen sonra oluşmaz. Temas sonrası 1-3 gün sonra oluşan belirtiler genellikle 1 hafta veya daha sonra kaybolur. Deri kırmızı, kaşıntılı, iltihaplı ve kabarcıklı bir hal alır.
• Sporcularda fazlaca yaygın olan bu durum en çok ayak sırtında ve parmaklarda görülmektedir.
• Sporcular sıklıkla flaster, benzoin bileşiği(Antiseptik ve ekspektoran), kauçuk içeren spor malzemeleri de dahil olmak üzere birçok maddeye maruz kalmaktadırlar.
• Bazı sporcularda spor ayakkabılarının en temel materyallerinden olan deri ürünlerine tepki vermektedir.
• Ayak ve ayak bileği için; spor ayakkabısının içinde oluşan sürekli nemli ortam kontakt dermatit’in oluşumunda son derece önemli rol oynamaktadır.

Soğuk Isırması

• Binlerce yıldır kabul gören bir hastalıktır.
• Soğuk ısırması; ayak ve ayak bileğinin cilt ve potansiyel yumuşak dokularını içine alan, uzun süreli soğuk ortamlara maruz kalan sporcularda görülmektedir.
• Yaralanma, ayağın korunmasız bir şekilde, soğuğu ileten bir yüzeye maruz kalması ile oluşur.
• Sınıflandırma;
• Birinci derece frostbite: duyarsızlık eritem, ödem, desquamasyon, zonklama ardınddan yanma
• İkinci derece frostbite: şeffaf büll, parmak ucuna doğru uzanım, desquamasyon, sert siyah yara, duyarsız hissiz, ağrılı, zonklama
• Üçüncü derce frostbite: derinin tam kat tutulumu subdermal pleksus hasarı, hemorajik büll, nekroz, yanma, zonklama, kütük gibi tarif eder,
• Dördüncü derece frostbite: subkutan doku, kas kemik tendon tutulumu, ödem azdır. İrreversible siyanoz, kuru sert siyah yara, şiddetli eklem ağrısı, skar geç dönemde
• Kıyafet ve ayakkabı konusunda sporcular eğitilmelidir. Hava şartları ve çevresel şartlara göre ayakkabı ve çorap seçimi yapılmalıdır.

Hiperhidroz (Aşırı Terleme)

• Fizyolojik ve hayati bir süreç olan terlemenin gerekli durumdan fazla olması hiperhidroz olarak tanımlanmaktadır. İnsidansı tam olarak bilinmemekle birlikte yaklaşık %3’tür.
• Kişinin yaşam kalitesinde bozulmaya ve önemli psikososyal sorunlara yol açabilen hiperhidroz tablosundan ekrin ter bezleri sorumludur.
• Sporcularda ayak bölgesinde görülen hiperhidroz durumunda deride yumuşama, su toplaması, dermatit (deri iltehabı) ve/veya enfeksiyonlar meydana gelmektedir.

Hiperkeratoz

• Ayak tabanında izlenen deri kalınlaşmalarına hiperkeratoz adı verilir.
• Deri kalınlaşması aslında ayağın yanlış basması sonucunda gelişmiş olan yanıtlardır.
• Normal şartlarda ayağın topuk bölgesi, başparmak eklem seviyesi ve beşinci parmak eklem seviyesi yük taşımakla görevlidir.
• Ayağın basma kusurlarından dolayı, (düz tabanlık, içe basma, yüksek kavis gibi)bu bölgelerde yükün artması ile öncelikle bu bölgelerde deri kalınlaşmasına yol açar.
• İlerleyen dönemlerde ayağın şeklinin bozulması normalde yük taşımayan bölgelerin basınç altında kalmasına yol açar. 

Kerozis (Kuruluk)

• Aşırı kuruluk sporcularda özellikle soğuk havalarda meydana gelen durumdur.
• Devam etmesi halinde açık yaralara dönüşebilir.
• Nemin düşük olduğu zamanlarda da belirgin olarak meydana gelir.

Güneş Yanığı

• Açıkhavada çıplak ayakla gerçekleştirilen sporlarda (plaj voleybolu, yüzme, sörf) güneş yanıkları görülebilir.
• Koruyucu kremler kullanmak önemlidir.
• Yanığın seviyesine göre farklı tedavi yöntemleri önerilmektedir

Dermatolojik Problemler: Travmatik
Siyah Topuk (calcaneal petechiae, talon noir)

• Topukta travmaya bağlı küçük kanamalardır.
• Oluştuğu mekanizmanın ortadan kaldırılması ile birlikte tedavisi gerçekleştirilir.
• Cilt kanseri ile karıştırılma ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

Piezojenik Pedal Papül

• Piezojenik Pedal Papül (PPP) deri renginde, daha çok asemptomatik seyir gösteren, subkutan yağ dokusunun dermise herniasyonu olup, üzerine ağırlık eklendiğinde oluşan basınca bağlı ortaya çıkmakta, basınç ortadan kalktığında kaybolmaktadır.
• Çok sık görüldüğü bildirilmekle birlikte, İngilizce literatürde oldukça az sayıda rapor edilmiştir. PPP varlığının başka hastalıklara da eşlik ettiği bildirilmektedir.
• Bu lezyonlar özellikle uzun mesafe koşucularda ortaya çıkar ve ağrılı olduğundan sportif performansı negatif etkilemektedirler

Sürtünmeye Bağlı Su Toplamalar

• Belli bir bölgenin sürekli sürtünmesi ile birlikte meydana gelen su toplamalardır.
• Sporcularda ayakkabı ve çorap seçimi oluşumlarında son derece etkilidir.
• En çok uzun mesafe koşucuların ayaklarında görülmektedir.

İnfeksiyöz Hastalıklar

Viral Siğiller

• Tıp dilinde “verruka vulgaris”; halk arasında “siğil” olarak adlandırılan hastalık, derinin üst tabakasına ve mukozalara yerleşen HPV (human papilloma virus) enfeksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
• Toplumun yaklaşık %10’unda görülebilir. Çocuklarda ve  gençlerde daha sık olarak gözlenir.
• Lezyonların görüntüsü yerleştiği bölgelere ve virüsün tipine bağlı olarak değişir.
• HPV tipleri 150’in üzerindedir. Virüs ile enfekte olduktan 2 ile 9 ay arasında gözle görülür belirtiler oluşur. Ancak bu süre bazen çok daha uzun sürebilir.

Viral Siğiller

• Ayak tabanı siğilleri, diğer siğillere göre daha kalın ve çok sayıda olabilirler ve lezyonlar birleşerek  mozaik siğiller oluşturabilirler.
• Genellikle ayak tabanında basınca maruz kalan alanlarda oluşurlar.
• Görünümleri tek veya  çoklu, üzerlerinde küçük siyah noktalar bulunan, yüzeyi pürüzlü hemen hemen deri ile aynı seviyede kalınlaşmalar şeklindedir.
• Vücut ağırlığının etkisi ile deri yüzeyinden kabaramazlar ve derine doğru ilerlerler ve ağrı yaparlar. Derin yerleşimli olduklarından tedavisi diğerlerine göre daha güçtür. Ayak tabanının aşırı terlemesi, sürekli nemli ortamda bulunması tedaviyi güçleştirir.
• Toplu soyunma odaları ve duşlar bulaş yolu oluştururlar.

 

Tinea Pedis (Ayak Mantarı)

• Bu hastalığa sporcu ayak hastalığı da denilmektedir.
• Tinea pedis en sık görülen dermatofit enfeksiyonudur.
• Sıcak ve nemli iklim şartlarında ayak parmak aralarında gelişen maserasyon (nemden derinin yumuşaması) hastalığının oluşumunda önemli role sahiptir.
• Naylon çorap giyilmesi, sentetik maddelerden yapılmış olan terlik ve ayakkabı, özellikle havalandırılmayan yada hava almayan spor ayakkabılarının kullanımının artışı hastalığın yaygınlaşmasına katkıda bulunan faktörlerdir.
• Enfeksiyon genellikle ayak parmak arasından başlar ve tabana yayılır.
• Ayak terlemesi takip edilmelidir
• Çoraplar ve ayakkabılar günlük olarak değiştirilmeli ve havalandırılmalıdır
• Ayaklarında hastalık olan kişilerle temastan kaçınılmalıdır
• Ayakları kuru tutumaya yönelik hava alabilir aykkabılar seçilmelidir
• Ayaklar hep kuru tutulmalıdır.

Tırnak Problemleri

Subungual Hematoma (Tırnak Altı Hematom)

• Birçok spor branşında ayak başparmağı başta olmak üzere direk ayak travmaları meydan gelmektedir.
• Tekrarlayan yada akut şekilde meydana gelen bu hastalıklar sonucunda ağrılı şekilde tırnak altında basıncı arttıracak kanamalar oluşur

Tırnak Batması (Onychocryptosis)

• Tırnak batması tüm ayak parmaklarında olabilmekle beraber genellikle başparmakta oluşur.
• Sporcularda düzgün yapılmamış tırnak bakımı, aşırı ayak nemlendirilmesi ve tekrarlayan travmalar sonucu meydana gelir.

Onikomikoz (Tinea Unguium)

• Tırnak mantar hastalıkları “Onikomikoz” olarak  tanımlanmaktadır. 
• Enfeksiyona tırnak yatağı, matriksi ve plağı tek tek veya birlikte yakalanmış olabilir.
• Onikomikoz terimi sadece dermatofitlerle oluşan tırnak mikozlarını değil, maya ve küf mantarlarının yaptıklarını da kapsamaktadır.
• Tırnak ünitesinin görevleri arasında distal falanksı koruma, dokunuşu destekleme, dokunma duyarlılığını artırma, objeleri kavrama, düğmelere basma gibi aktivitelere katılma şeklinde çok sayıda fonksiyon vardır.
• Onikomikoz tırnağın bu sayılan işlevlerini engelleyecek kadar şiddetli olabilir.
• Ayrıca onikomikozlu tırnağın görünümü ve hastalığı çevreye bulaştırma korkusu hastada psikososyal problemlere yol açar
• Dermatofitlere bağlı  tırnak enfeksiyonları erkeklerde daha sık görülmesine rağmen kadınlarda da sıklığı giderek artmaktadır, bunun sebebi giyilen dar uçlu ayakkabılar olabilir.
• Bazı kişiler tırnak mantar enfeksiyonuna daha duyarlıdırlar. Bu kişiler;
• Diabeti-şeker hastalığı olanlar
• Dolaşım sorunları olanlar
• Bağışıklık yetersizliği (örn., AIDS/HIV enfeksiyonu) olanlar
• 65 yaş ve üzeri olanlar
• Ayak derisinde mantar enfeksiyonu olanlar
• Ayakları çok terleyen veya sürekli nemli kalanlar
• Atletler, koşucular ve dansçılar gibi, ayaklarına fazla yüklenenler.

•  Tırnak mantar hastalığı bulaşıcıdır.  
• Enfeksiyona neden olan mantarlar ortak kullanıma açık, ılık ve nemli yerlerde bulunurlar:
• Soyunma odaları
• Ayakkabı içerisinde
• Yüzme havuzu
• Ortak kullanılan duş ve banyolar
• Bahçe
• Sterilize edilmemiş manikür veya pedikür aletlerinde

 

Sporcu Ayakkabısı
Spor Ayakkabısı Neden Önemlidir?

• Ortalama olarak, yürüme sırasında ayaklara vücut ağırlığının üç katı yük biner. Bu yük koşma ve sıçrama hareketlerinde 5-6 kata kadar çıkmaktadır
• Bu yükler ayaklardaki arklar en iyi yük dağılımını ve tutunmayı sağlar
• Ayaklara ve eklemlere binece yük hakkında en tutarlı hesaplamayı yapabilmek için;
• Yapılacak spor dalının kuralları
• Spor yapılacak ortam,
• Zemin,
• İklim ve hava koşulları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir

Ergonomi

• Ergonomi, çalışanların biyolojik ve psikolojik özelliklerini ve kapasitelerini göz önünde bulundurarak insan-makine-çevre uyumunun tabi ve teknolojik yasalarını ortaya koyan çok disiplinli bir bilim dalıdır.
• Yani kısaca insan ile meslekler arasındaki ilişkilere, bu ilişkiler içindeki sorunlara anatomik, psikolojik ve fizyolojik bilgilerin uygulanması olarak tanımlanabilir.

Ergonominin Amaçları

• İnsanlar tarafından kullanılan araç gereç ve düzeneklerin kullanım etkinliğinin artırılması,
• Günlük hayatta karşılaşılan insan kullanımına ve etkileşimine açık olan her şeyin insana uygun tasarımı ile:
• İnsan performansının artması,
• İnsan güvenliğinin sağlanması,
• İnsan sağlığının korunması ve iyileştirilmesi,
• İnsan mutluluğunun ve doyumunun sağlanması amaçlanır

Spor ve Ergonomi

• Spor, sanayi devriminden sonra kentleşme ve serbest zaman artışı gibi temel toplumsal değişmelere bağlı olarak yeni boyutlar kazanmıştır.
• Bugün spor, fertlerin bedenen, ruhen ve fikren gelişimlerini sağlayan bir bilim haline gelmiştir.
• Özellikle endüstrileşme ile birlikte spor yeni bir boyut kazanmıştır. İster amatör ister profesyonel düzeyde olsun sporun doğasında yer alan performans ve verimlilik endüstriyelleşme süreci ile birlikte ekonomik bir boyut kazanmıştır.
• Hal böyle olunca performans ve verimliliğin artırılması da sporda ergonomi kavramını ortaya çıkarmıştır.
• Ergonomi ve spor bilimlerinin ortak ilgileri arasında performansı artırmak için donanım, ayakkabı ve elbise tasarımı sayılabilir.
• Ergonominin spora katkıda bulunabileceği alanlar arasında; egzersizlerin neden olduğu kas-iskelet rahatsızlıklarının araştırılması ve önlenmelerine yönelik çalışmalar; sportif donanım ve giysi tasarımında konfor, verimlilik ve güvenlik; seyirci ve sporcuların güvenliği için tasarım ve engelli sporcular için tasarımı sıralayabiliriz. 

Sporcu Ayakkabısı

• Eğer ayakkabılar spor dalına ve sporcuya uygunsa onlar sporcunun performansını artırabilirler.
• Ancak uygun değilse performansı düşürebilirler. Bu bakımdan yanlış ayakkabılar rahatsız edici ve ağrıyı artırıcı olabilirler.
• Ayrıca uzun dönem etkileri ayak deformasyonları ile sonuçlanabilir.
• Bundan dolayı uygun ergonomi uygulamaları spor alanlarında tamamlayıcı bir unsurdur

Sporcu Ayakkabısı Nasıl Olmalı?

• Spor Ayakkabısı alırken genellikle moda, fiyat ve rahatlık etmenleri seçimimizi etkiler
• İyi görünen ayakkabı isteriz fakat önemli olan;
• Sporun gerektirdiği aktivitelerin yarattığı streslere karşı koyabilen
• Maksimum potansiyel elde edebilmeye yardımcı
• Ek sorun yaratmayan
• Varolan sorunlara çözüm getiren
• Yaralanmalardan koruyan

Ayakla ilgilenen doktorların muayene ettiği hastaların %15'i yanlış ayakkabı kullanımına bağlı rahatsızlıklardan şikayetçidirler

Doğru Ayakkabı, Doğru Spor

1. Spor ayakkabılarının amacından farklı kullanılması da ek problemlere yol açmaktadır
2. Bu sebeple ilgilenilen spor türüne uygun ayakkabı tercih edilmelidir
1. Örn; yürüyüş ayakkabıları daha sert iken, koşu ayakkabılar daha yumuşak yapıya sahiptir

Hangi Ayak, Hangi Ayakkabı?
Ayak tipi hakkında bilgi sahibi olunmalıdır 

Ayak Numarası ve Şişmiş Ayak

1. Ayak numarası  ayda bir ölçülmelidir
2. Numaralar markalara göre de değişiklik gösterebilir
3. Seçim numaraya göre değil, ayağa uygunluğa göre yapılmalıdır
4. Günün sonunda ayaklar en şiş halde iken ayakkabı alınmalıdır

Çorap ve Ortez Kullanımı

1. Ayakkabı seçilirken spor yapılan çorap ile ayakkabı denenmelidir
2. Eğer kullanılan bir ortez var ise o da mutlaka bulundurulmalı, ayakkabı ile uygumu sağlanmalıdır
3. Ayakkabının rahat olması son derece önemlidir
4. İlk denemede dahi rahatsız edecek temasların olmaması gerekmektedir
5. Her iki ayakkabı giyilerek mağaza içinde yürünmelidir

Ayakkabının Şekli

1. Ayakkabıların arka bölümleri ayağın dışa ve içe kaçışını engelleyecek sertlikte, ön bölümü ise esnek olmalıdır
2. Parmak ucunda bir miktar boşluk olması uygundur
3. Topuk nispeten sıkıca oturmalıdır, yürürken topuk yukarı, aşağı ve yanlara kesinlikle kaymamalıdır
4. Üst bölüm rahat ve güvenli olmalı, çok sıkı olmamalıdır
5. Tüm parmaklar ayakkabı içinde rahatça hareket ediyor olmalıdır

Özel problemler, özel ayakkabılar

1. Bazı ayakkabılar alışılmışın dışında görünmlere sahip olabilirler
2. Jelle dolu yada ekstra şok emme özelliği olan yaylı görünüme sahip ayakkabılar topuk ağrısı çekenler için idealken, ayak bilekleri kolay burkulan kişiler için son derece sakıncalı olabilri

Yeni Ayakkabı Ne Zaman Alınmalı?

1. 500 – 1000 km sonrasında bozulma başlar

Hangi Zemin, Hangi Ayakkabı?

1. Ayakkabılarda dolgu malzemesi olarak EVA (Etil Vinil Asetat) ve poliüretan olmak üzere genellikle 2 malzeme kullanılır
2. EVA son derece hafif fakat dayanıksız, poliüretan ise dayanıklı fakat ağır bil malzemedir
3. İdeal olan en dayanıklı en hafif ayakkabıyı alabilmektir

Ayakkabının Sırtı

1. Ayakkabının sırtı nefes alabilir nitelikte olmalı fakat öte yandan mevsimsel ve çevresel koşullar da göz önünde bulundurulmalıdır
2. Bağcıklar hareketi engellememelidir

Spor Ayakkabısı Kategorileri

1. Başlıca 8 kategoriye ayrılabilmekle beraber, her bir branş için spor ayakkabısı ayrıca incelenmelidir
1. Atletik ayakkabılar
2. Kort sporları için ayakkabılar
3. Atletizm ayakkabıları
4. Kış Sporları için ayakkabılar
5. Saha sporları için ayakkabılar
6. Özel sporlar için ayakkabılar
7. Doğa sporları için ayakkabılar
8. Diğer sporlar (Fitness, Pilates vb)

Atletik Ayakkabılar

1. Bunlar koşu, basit antrenman ve yürüyüş ayakkabılarıdır
2. Koşu ayakkabısında; yastıklama, esneklik, topuk bölgesindeki kontrol ve denge, hafiflik ve çekiş özelliği önemlidir
3. Yürüyüş ayakkabısında ise yumuşak ve rahat bir üst kısım olmalıdır, şoku iyi emmelidir, düz bir tabanı olmalı, yürüyüş sırasında doğal devinime uygun tabanı olmalıdır
4. Treking ayakkabıları ise daha sert taban ve üst yüzeye sahip, çok bağcıklı ve bileği destekler nitelikte olmalıdır

Kort Sporları

1. Tenis, basketbol, voleybol için kullanılan ayakkabılar bu sınıfa girer
2. Bütün kort sporlarında olan öne, geriye ve yana hareketlere karşı dayanıklı olmalıdır
3. Taban en önemli kısımdır
4. Yanal destekler yer almalıdır

Atletizm Ayakkabıları

1. Koşucuların ve diğer atletizm branşlarının ihtiyaçlarına göre şekillenmektedirler
2. Çok çeşitlidirler

Kış Sporları
Paten
Saha Sporları

1. Futbol, Beyzbol, Amerikan Futbolu, Ragbi
2. Pençeli, çivili yada çıkıntılı ayakkabılar tercih edilir
3. Hangisi olacağı, spora, saha zeminine göre değişiklik gösterir

Özel Sporlar

1. Golf, aerobik dans, bisiklet, kürek ayakkabıları bu grupta yer alır.

Fitness Ayakkabıları

1. Şok emme ve çok yönlü destek önemlidir

Basketbol Ayakkabısı

1. Basketbol sürekli hareket, ani durma, sıçrama ve hızlı yanal hareketler gerektiren bir spordur
2. Denge ve koordinasyonu korurken, ani yön değiştirme ve hızlı tekrarlayan sıçramalar söz konusudur.
3. Ayak üzerindeki baskıyı azaltmak için; dayanıklı, destekler nitelikte ve darbe emiş özellikleri yüksek olan ayakkabılara ihtiyaç vardır.
4. Kapatma; bağcık, kemer, fermuar, cırt cırt ile sağlanır, mutlaka uygun kullanılmalıdır.
5. Ayak parmaklarının rahatça hareket edebildiği geniş ön ayak çapı olmalıdır.
6. Ayakkabı büküldüğünde ortasından değil parmak ucunda bükülmelidir.
7. Açık havada oynanacaksa daha dayanıklı dış taban seçilmelidir
8. Fast and all-around players ayak bileği hareket kısıtlılığını engellememesi için genelde düşük konçlu spor ayakkabısı
9. Power players stabiliteyi daha fazla sağlamak için daha yastıkçıklı uzun konçlu spor ayakkabısı tercih ederler.

Saha Sporları

1. Futbol, Beyzbol, Amerikan Futbolu, Ragbi
2. Pençeli, çivili yada çıkıntılı ayakkabılar tercih edilir
3. Hangisi olacağı, spora, saha zeminine göre değişiklik gösterir

Futbol Ayakkabısı (Krampon)
Futbol

1. Futbol oyunu sırasında vücut ağırlığının yaklaşık 7 ila 10 katı, ayak ve ayak bileği eklemince vücuda transfer edilir
2. Bunun yanında hız, çeviklik ve dakiklik gerektirir
3. Futbol ayakkabısının tabanı, zemin üzerinde kaymayı önleyecek şekilde çıkıntılıdır

Krampon Seçimi

1. İki temel konu seçimi etkiler

1-Hangi yüzeyde oynanacak
(sentetik çim/halı saha,
çim saha,
toprak saha,
kapalı saha-parke)
2-Hangi pozisyonda oynanacak
(kaleci, defans, orta saha, forvet)
Kendini en rahat hissettiğin ayakkabı ile en iyi performansı gösterebilirsin!
Suni Çim Saha İçin Futbol Ayakkabıları

1. Zor aşınan kauçuk taban üzerinde küçük küçük ve birbirine yakın çiviler bulunur
2. Çiviler çok sayıda ve kısadır
3. Tüm tabana eşit olarak dağılmışlardır
4. Suni çim, güneşte sertleşen toprak, donmuş sahalar ve beton gibi sert ve pürüzlü yüzeylerde kullanılabilir

Suni Çim Saha İçin Futbol Ayakkabıları

1. Doğal zeminler için uygun değildir
2. Çivilerin arasına çamur girebilir ve sertleşerek ayakkabının tutuşunu engeller
3. Bu tabalar sert inişlerde şoku emebilir özelliktedirler
4. Yumuşak ve rahattırlar
5. Görünümler normal ayakkabılara daha yakındır

Çim Saha Futbol Ayakkabıları

1. Son derece dayanıklı dış taban özellikleri vardır
2. Doğal alanlarda çekişi arttırmak için sert metal çivi  yada seyrek desen özelliği taşırlar.
3. Suni çim ayakkabısına göre çivileri daha uzun ve sert materyalle yapılmıştır.

Kapalı Saha (Salon) Futbol Ayakkabıları

1. Pürüzsüz yüzeylere tutuş sağlamak için tasarlanmış yumuşak ve düz bir dış tabana sahiptirler
2. Kapalı alanlar için tasarlanmışlardır
3. Hafiftirler ve kolay hareket etme olanağı sağlarlar

Tabanı Değiştirilebilir Çivili Ayakkabılar

1. Üzerinde oynanan zemine göre ve ihtiyaca göre çiviler seçilir ve kullanılır
2. Farklı uzunluklarda çiviler mevcuttur
3. Yumuşak ve doğal ıslak yüzeylerde (bakımlı sahalar yada çamur zemin) kullanılır
4. Sık değişen hava koşullarında idealdir
5. Aynı ayakkabı farklı çivilerle kullanılabilir.
6. Çiviler anahtar yardımı ile takılır ve çıkartılır.

Mevkiye göre futbol ayakkabıları
Defansif orta saha

1. Orta sahada defansif görev  sürekli olarak ikili mücadeleyi gerektirir. Tekme yemek muhtemel; sert malzemeden imal edilmiş, dayanıklı ve mümkünse kalın kramponlar tercih edilir.

Hücumcu Kanat

1. ‘’Hız kramponu’’ yani aslında kalkış kramponları ani dönüş ve hızlanma özellikleriyle diğer kramponlardan ayrılır, daha hafiftirler. Uzun mesafe deparlarında ve maçın genelinde enerji tasarrufu sağlar.
2. Daha az malzeme kullanılıp hafifletilen bir krampon  ikili mücadelelerde muhtemel  darbelere karşı daha zayıf bir koruma sağlar. Kaleciler ve defans oyuncuları için bu model önerilmez.
3. Ani dönüş kontrolü taban yapısı ile sağlanır. Tabanda bulunan çivilerin açısı, sayısı ve zemine uyguladığı basıncın dengesi futbolcuların ani yön değiştirebilmesini sağlar.

Futbol Ayakkabılarında Üst Yüz Türleri

1. Üst yüz, ayakkabının top ile temas eder bu sebeple kullanılan materyalin dayanıklı olması istenir
2. İmalatında çeşitli doğal deri türleri yada sentetik deriler kullanılır
3. Doğal deri son derece yumuşaktır ve iyi dokunma hissini beraberinde getirir fakat dayanıklılığı düşüktür
4. Bunun yanında su tutma özelliği yüzünden, ıslak zeminlerde su emer ve ağırlaşır.
5. Üst yüzeye yapılan çok fazla işleme mevcuttur. Bu işlemeler sayesinde sürtünme alanları oluşturulur ve topun yönlendirilmesi sağlanır

Futbol Ayakkabılarında Üst Yüz Türleri

1. Kanguru Derisi; Yumuşaktır ve ayağın şeklini alır. En pahalısıdır. Çok rahattır fakat dayanıksızdır.
2. Dana Derisi; Kanguru derisinden daha serttir fakat daha dayanıklıdır. Esnekliği az, fiyatları daha uygundur
3. Koyun Derisi; Suya dayanıklıdır ve hızlı kurur. Esnekliği daha azdır fakat mevcut esnekliğini koruma eğilimindendir. Dana derisinden daha pahalıdır.
4. Sentetik Yüzler; Deri materyallere göre daha ucuzdurlar. Derinin verdiği dayanıklılığı, nefes alma özelliğini ve rahatlığı vermezler.

Futbol Ayakkabısı Kesim Tipleri

1. Yüksek Kesim; Ayak bileğine özellikle yanal hareketlerde fazladan destek sağlar. Çok fazla yön değiştirmenin olduğu pozisyonlarda tercih edilir
2. Orta Kesim; Ayak bileğine destek sağlarken, manevra kabiliyetine de izin verir. Sahada hızlı şekilde hareket etmesi gereken oyuncular tercih eder
3. Düşük Kesim; Hafifliği tercih eden oyuncular giyer. Manevra kabiliyeti ve hızlı olunmasını sağlar
1. Doğru seçim aynı zamanda yaralanmaları da önler

Tenis Ayakkabısı

1. Tabanının zeminle aşırı temas eden bölgeleri (topuk, ayak-ön) özellikle sert zemin kortlarda oynayanlar için yumuşak malzemler ile ("air", "gel" örnekleri gibi) desteklenmiş olmalıdır.
2. Yanlara yapılan hamleler açısından ayakkabının kenarları güçlendirilmiş olmalıdır. Ayakkabının burnu yeterli genişlikte olmalıdır.

Voleybol Ayakkabısı

1. Hafif, yumuşak özellikte, ayağı kavrayan ve kaymayan spor ayakkabısıdır.
2. Basma noktalarında, burunda ve yanlarda zemine iyi tutunacak şekilde malzeme desteği yapıldığı görülür.

Kış Sporları

1. Paten Kayma, Buz Hokeyi, Alp Kayağı, Curling

Trekking Ayakkabısı

1. Trekking ayakkabılar daha sert taban ve üst yüzeye sahiptir, çok bağcıklı ve bileği destekler nitelikte olmalıdır.

Özel Sporlar

1. Golf, aerobik dans, bisiklet, kürek ayakkabıları bu grupta yer alır.

Rocker Taban Ayakkabı

1. Ayak baş parmak EHA kaybeden kişiler (artrit, için idealdir.
2. Çıplak ayakla dans etmesi gereken dansçılara günlük hayatların eklemlerini dinlendirmek için kullanabilirler.

Spor Ayakkabısı Bakımı

1. Ayakkabınızın bağcıklarını gevşeterek saklamaya özen göster (Temizlik aşamasında da kolaylık sağlayacaktır).
2. Ayakkabılarınızı birbirine hafifçe vurarak yapışmış kirin/çamurun dökülmesini sağla.
3. Daha sonra düz ve eşit uzunlukta kıllara sahip olan bir diş fırçasıyla kenarlarda kalan kiri ve taban kısmına yapışan çamuru temizleyin. Bunu yaparken fırçayı ara ara ıslatmayı ve yıkamayı ihmal etme
4. Bir bez parçası ile  ayakkabınızın  üst kısmını güzelce silin. Bu işlem esnasında herhangi bir kimyasal temizleyici kullanmayın. 
5. Ayakkabınızı  her kullanışınızda birkaç saat havalandırın. Aynı ayakkabıyı ikinci gün giyme